Remko is faalkundige: "Perfectiestress is het gif van deze tijd"

Faalkundige en oprichter van het Instituut voor Faalkunde Remko van der Drift vindt dat fouten maken mag. Moet, misschien wel. Maar hoe sta je jezelf toe imperfect te zijn?

Fouten maken is inherent aan leven. We kunnen er lang of kort over discussiëren, maar op gegeven moment maak je ze. Iedereen rommelt immers maar wat aan, of zoals sociaal psycholoog Barbara van der Steen in een les van The School Of Life onlangs zei: “Het leven is geen eindexamen.” En dat is maar goed ook, maar waarom doen we soms dan wel alsof?

Dat is precies waar Remko van der Drift (1968) z’n hele leven mee stoeit: hij mag niet falen. En hij niet alleen, zo merkte hij toen hij als trainer aan de slag ging om teams beter te laten samenwerken. We hebben massaal last van perfectiestress, zoals hij dat noemt, en daar moeten we wat aan doen. Hij schreef er een boek over. En nog een. En nog een. En acht jaar geleden richtte hij het Instituut voor Faalkunde op en begon hij met het geven van trainingen in faalfitness.

Faalkunde ja, dat krijg je niet op school – hoewel dat misschien wel zou moeten, maar dat is mijn bescheiden mening. Wat dat dan precies is? “Faalkunde gaat over durven falen, maar ook over de last die we ervaren dat alles maar perfect moet zijn,” vertelt Remko me als ik hem van scherm tot scherm spreek.

We hebben meer last van perfectiestress

Hij riep de term jaren geleden in het leven als tegengeluid van de toenemende perfectiestress die we ervaren. “Die perfectiestress is een maatschappelijk probleem dat de laatste tien jaar alleen maar groter is geworden.”

Zo blijkt uit een grootschalige studie dat de last van perfectionisme onder twintigers met eenderde is toegenomen, weet Remko te vertellen. Een zorgwekkende tendens die volgens hem te maken heeft met de competitieve maatschappij waarin we leven en wat we elkaar op social media laten zien.

Ik kan alleen maar heel hard knikken. Competitie ja, dat voel ik ook, hence dit imperfecte stukje internet.

“We zien enkel de dingen die goed gaan, terwijl er zat momenten zijn waarop je minder gelukkig bent of waarop het leven tegenzit. Het lijkt moeilijker om te accepteren dat dat erbij hoort, zeker als je iedereen om je heen een ‘perfect’ leven ziet leiden.”

Je bent niet perfect, en dat is normaal

Hoe dat voor hem zelf is? “Ik had er als twintiger en dertiger veel last van. Ik voelde me onzeker en m’n innerlijke criticus had het hoogste woord. Ik was dj, mocht zelfs de Bravo afsluiten op Lowlands, iedereen ging uit zijn dak, en dan blijft er toch een stem die op maandag zegt: ze zullen me wel afkraken.”

Of dat dan ook gebeurde? Dat dan weer niet. Maar die stem was er toch. 

Hoe het nu met die innerlijke criticus gaat? “Die is er nog steeds weleens hoor, maar nu weet ik dat negatieve geluiden of kritiek erbij horen en hoe ik er anders mee om kan gaan. Imperfectie is normaal.”

Ongezond perfectionisme

Je kunt er dus maar beter vanuit gaan dat je het niet voor de volle 100 procent goed gaat doen. Maar toch doen we dat niet. In plaats daarvan vinden we onszelf niet goed genoeg en daar ervaren we stress van: de ongezonde kant van perfectionisme.

Waar gezond perfectionisme je helpt om iets waardevols te doen en daar beter in te worden, gaat ongezond perfectionisme niet meer over die waarde, maar over het bestrijden van de angst om niet goed genoeg te zijn, legt Remko uit. “Terwijl die angst een bodemloze put is, want wanneer ben je goed genoeg? Dat leidt ertoe dat je ineffectief gedrag gaat vertonen, zoals uitstellen of vermijden.”

Focus op wat je belangrijk vindt

Wat helpt? Na drie boeken en acht jaar het Instituut runnen, is Acceptance and Commitment Therapy de techniek die volgens Remko het beste werkt; een bewezen gedragstherapie die veel wordt gebruikt in de psychologie en je helpt flexibel om te gaan met innerlijke obstakels.

“Kun je het interne gedoe wat bij perfectiestress ontstaat op een accepterende manier benaderen, dat is waar ACT over gaat. Het leert je om je innerlijke stemmen, of dat nu een criticus of een pusher is, van een afstandje te bekijken zónder ernaar te handelen. Wees je bewust van wat er in je omgaat, maar focus je op wat jij belangrijk vindt.”

Waardegericht vs. prestatiegericht

Want dat is waar de crux van het verhaal zit: doe je iets omdat het belangrijk voor je is, en dus vanuit je waarden, of doe je iets om jezelf te bewijzen, te presteren?

“Je innerlijke stemmen zijn niet per se goed of fout, maar het is wel belangrijk om ze te zien als dat wat ze zijn: gedachten. Als je dat kunt opmerken, kun je een stapje terug nemen en jezelf afvragen waarom je iets wilt doen. Vind ik dit echt belangrijk of is dit m’n innerlijke criticus of pusher die me automatisch een bepaalde richting in stuurt?”

En wat als je kritiek van een ander krijgt?

Hetzelfde geldt voor het krijgen van kritiek of feedback. Voor mij voelt dat soms als een persoonlijke aanval, wat het natuurlijk zelden is. Maar als je feedback ziet als een manier om dat wat je doet, daar waar je waarde aan hecht, nóg beter te doen, maakt dat volgens de faalkundige de woorden van de ander een stuk lichter.

“Je kunt nu eenmaal niet falen in je waarden,” zegt Remko. Wat je wel kunt doen, is elke dag opnieuw kiezen om ernaar te leven. En die instelling maakt het leven een stuk zachter.

En, durf jij te falen? Mag jij op je bek gaan van jezelf? Of moet je altijd ongeschonden uit de wedstrijd komen (of doen alsof)? Laat een comment achter of mail me op hello@lisannevanmarrewijk.com. Vind ik leuk, echt.